Raden Gathutkaca Satriya Pringgodani

Satrya Bagus, Gagah Prakosa, tur Sekti Mandraguna

Raden Gathotkaca satriya bagus, gagah prakosa tur sekti mandraguna punika kondhang kanthi sebutan “Satriya Pringgodani”, nalika isih jabang bayi asmanipun “Jabang Tutuka”. Raden Gathotkaca punika menawi perang mboten nate migunakaken gaman. Menawi mithing jangganipun mungsuh, nganthi putul. Siyungipun aran siyung kencana, otot kawat, tosan wesi, sungsum gegala, racikan gunting, kulit tembaga, sikut palu, jengku paron, bisa mabur tanpa elar, mletik tanpa suthang. Raden Gathotkaca putranipun Raden Werkudara (Arya Bima), Satriya Panenggak Pandhawa patutan klawan Dewi Arimbi, putranipun Prabu Tremboko, ratu reksasa ing Negara Pringgodani. Dewi Arimbi punika uga wujudipun raseksi, nanging bareng dipun busana kale Dewi Kunthitalibrata, malih dados kenya ingkang sulistya. Mula, Raden Werkudara kersa krama kale Dewi Arimbi. Dening ingkang Eyang, Abiyasa, Jabang Tutuka diparingi “topeng” aran topeng waja wonten ing sajrone kulit sajabaning daging. Kanthi topeng waja punika, Raden Gathotkaca malih dados Satriya bagus.

Asmanipun Raden Gathotkaca tegese kumpuling kesantosan. Nalika miyos nganti yuswa nembelas dina pusere Jabang Tutuka mboten saget dipugut kalian sabet utawi gaman wujud napa wae. Nanging puser wau saget pugut ndamel Senjata Kuntha Wijayadanu (Kunta Druwasa) nggadhanipun Adipati Karna nalika isih enom. Uga kaelokane wrangka Senjata Kuntha Wijadanu wau manjing wonten ing pusere Jabang Tutuka, satemah muwuhi kesantosane Gathotkaca. Sanaos mekaten, bab punika uga dados pengapesanipun Raden Gatotkaca, mula semanga perang ngadhepi manungsa ingkang darbe Senjata Kuntha Wijayadanu, Raden Gathotkaca kedah atos-atos. Amargi menawi ngantos Senjata Kuntha Wijayadanu dilepasaken, Raden Gathotkaca saget seda.

Miyosipun Raden Gathotkaca ngepasa kalian dumadine ontran-ontran ingkang khayangan Jonggringsaloka. Para dewa kocar-kacir amargi diamuk dening Prabu Kala Pracona (Naga Pracona), ratu reksasa dugi Negara Ngembatputihan ingkang nyuwun garwa widodari. Nanging, panyuwun mboten samesthinipun punika disuwa kalian para Dewa mula dados paperangan. Para dewa mados “Pintasrayan” dhateng Negara Ngamarta (Amarta). Jabang Tutuka ingkang yuswa nembelas dina wau diampil Bathara Narada, diasta dhateng khayangan dimungsuhipun kalian Naga Pracona. Saderengipun, Jabang Tutuka dijedhi wonten ing Kawah Candradimuka. Nalika sampun medal dugi Kawah Candradimuka,  Jabang Tutuka sampun mboten warna bayi, nanging rupa jejaka tumaruna, sampun ngagem busana kasatriyan. Nggih punika sebabe Gathotkaca disebut satriya babaran kahyangan wonten ing Bathara Guru, Gathotkaca diparingi pusaka sipat kandhel damel ngadhepi mungsuh, caping basunanda, kalian tlumpah padhakacerna.

            Nalika wonten ing paprangan, Raden Gathotkaca cukat trengginas, wusana Naga Pracona sawadyabalanipun seda sedaya.

            Raden Gathotkaca punika cedhak banget kalian Abimanyu, putranipun Arjuna. Sawijining dinten, Abimanyu nikah kalian Utari. Abimanyu ngaku dheweke isih perjaka, nanging nyatanipun Abimanyu sampun gadhah garwa Siti Undari.

            Siti Undari semerap menawi Abimanyu nikah male. Pamanipun Gathotkaca, Kalabenda marani Abimanyu supaya balik. Nanging bab punika ndamel Utari curiga lan cemburu. Abimanyu kepeksa janji menawi Abimanyu dereng gadhah garwa, amargi menawi Abimanyu sanjang sampun gadhah garwa, Abimanyu saget dikeroyok mungsuh.

            Paman Kalabenda kondur ing istana Gathotkaca sanjang kalakuanipun Abimanyu marang Siti Sundari. Raden Gathotkaca kesuh amargi Paman Kalabenda nyapuri urusan kaluarganipun Abimanyu. Raden Gathotkaca ngantem sirahe Paman Kalabenda, saenggi Paman Kalabendana seda.

            Sanjanganipun Abimanyu kabukti. Nalika paprangan Baratayudha kadadeyan, wonten ing dina sekawanwelas, Abimanyu seda dikeroyok mungsuh. Arjuna mbales kasurudane putrane. Arjuna menggal sirahe Jaya Jayadrata. Wonten ing perang Bharatayudha, Raden Gathotkaca saget nyurudi Dursula, putranipun Dusasana. Raja Pringgodani punika panci mboten saget disurudi ndamel gaman, kajaba panah Senjata Kunta Wijayadanu wonten ing raganipun Raden Gathotkaca.

            Gathotkaca nanging isih katurunanipun Reksasa, gadhah kakuwatan ingkang luwar biyasa ing wayah wengi. Nalika, paprangan satenanipun kudu dirampungaken amargi sampun wengi. Nanging, Raden Gathotkaca tetep nerusaken paprangan kalian Kurawa, saya wengi, kakuwatanipun Raden Gathotkaca saya nambah. Kathah prajurit Kurawa seda, salah sawijinipun Alambusa.

            Ningali kaganasanipun Raden Ghatotkaca, Doryodana mboten tenang kalian meksa Karna supaya ngalahaken Ghatotkaca ndamel pusaka Indrasastra saking Dewa Indra (Kantawijayadanu). Namung Karna mboten purun amargi gaman punika saget didamel sepisan lan gaman punika damel nglawan Arjuna. Doroyodana meksa supaya nyerang Pandhawa wengi niku. Satenanipun bab punika nglanggar aturan perang.

            Midhanget menawi Kurawa nyerang ing wayah wengi, para Pandhawa ngutus Gathotkaca damel ngadang Kurawa. Gathotkaca diutus amargi Kotang Antrakusumanipun Gathotkaca saget mancarakaen sinar.

            Paprangan punika ngerkake. Raden Gathotkaca saget nyurudi Kurawa Lembusana. Nanging, Gathotkaca kelangan Pamane Brajalamaden lan Brawijayakalya. Raden Gathotkaca nglawan Karna. Gathotkaca ingkang cacahipun 1000 ndamel Karna bingung.

            Ndamel patunjuking Batara Surya, Ramane Karna, saget nemokaken Gathotkaca ingkang asli. Karna ngontalaken Senjata Kantawijaya marang Gathotkaca. Gathotkaca mabur adhuwur-dhuwure damel ngindar saking gaman punika. Nanging arwahipun Paman Kalabendana dugi lan mbeta gaman Kantawijaya seraya ngaturaken berita saking kayangan menawa ajalipun Gathotkaca sampun wengi niku. Gathotkaca pasrah ingkang kaputusanipun Dewata. Nanging, Gathotkaca nyuwun supaya jasade tasih saget didamel nyurudi mungsuhe. Paman Kalabendana sarujuk,  Paman Kalabendana nusuaken gaman Kantawijaya ing puseripun Gathotkaca. Gaman punika ilang dados setunggal wonten ing padharanipun Gathotkaca.

            Raden Gathotkaca seda, arwahipun Kalabendana wau ngutalaken jasadipun Gathotkaca marang Karna. Karna saget ngindar, naming Kretanipun Karna remek, amargi remukan Kreta wau nyebar, prajurit Kurawa kathah sing seda.

            Kasedahanipun Gathotkaca dados kabar bungah damel Kurawa. Namung, Pandhawa nelangsa, Werkudara mboten percaya menawa putranipun seda. Dewi Arimbi mboten sadet nahan kasadihan. Dewi Arimbi mbakar salirane dhewe. Bab punika sampun dados janjine menawa putrane seda saderenge Arimbi, Arimbi bakal mbakar salirane dhewe. Kaluwarga Pandhawa kelangan Gathotkaca lan Arimbi. Nanging, Gathotkaca sampun gadhah putra damel nersaken Werkudara. Jasadipun Gathotkaca kalian Dewi Arimbi di upakarti miturut.

Sumber : Pepak Basa Jawa